موزاییک به کف پوشی گفته می شود که دارای جنس متراکمی بوده و در حقیقت به نوعی بتن گفته می شود که تراکم خود را یا از طریق لرزش و یا از روش فشار پرسی به دست آورده و برای تشکیل آن از ماسه، سنگ دانه، سیمان و پودر سنگ استفاده می شود.
کاربرد موزاییک
موزاییک به عنوان یکی از مصالح پرکاربرد در بین مصالح ساختمانی شناخته شده و از آن به صورت معمول در تمامی ساختمان ها استفاده می شود. موزاییک در بین کشور های توسعه یافته جایگاه خوبی داشته و بر روی آن طراحی های خاصی انجام شده است که باعث می شود ظاهر زیباتری پیدا کنند. اما در کشور ما بدون هیچ طرح خاصی موزاییک ها تولید شده و شکل ظاهری آنها با گذشت سال های متمادی تغییر نیافته است.
انواع موزاییک
طبقه بندی موزاییک ها بر اساس نمای سطح رویه آنها و همچنین شکل ظاهری موزاییک ها انجام می شود و دارای انواع مختلفی هستند که شامل موارد زیر می باشد.
موزاییک سیمانی
این نوع موزاییک در سطح رویه هیچ گونه سنگ دانه تزئینی نداشته و در آن تنها شیار وجود دارد که با طرح های بسیار ساده طراحی شده اند.
موزاییک سنگ دار
در سطح رویه این مدل از موزاییک ها از سنگ ها تزئینی استفاده شده و به صورت طرح دار، صاف و شسته ساخته و تولید می شوند و با توجه به اندازه و قطر دانه های سنگی طبقه بندی می شوند.
موزاییک شیار دار
موزاییک های شیاردار نوعی از موزاییک است که در سطح رویه آن از اشکال مختلفی که دارای فرورفتگی و برجستگی هستند استفاده شده است و از آنها به جهت فرش نمودن پیاده رو ها و محوطه های مختلف بهره گرفته می شود.
موزاییک شسته
در سطح موزاییک شسته دانه های شن وجود دارد و به صورت برجسته در سطح رویه نمایان هستند.
موزاییک پلاکی
نمونه ای از موزاییک ها که در سطح رویه آنها از مصالح سخت و صیقل پذیر استفاده شده باشد موزاییک پلاک می گویند. اندازه این نوع از موزاییک ها بر حسب ابعادی که دارند متفاوت بوده و به صورت صاف ساخته و تولید می گردند.
نحوه اجرای موزاییک
ماسه ملاتی که برای موزاییک فرش استفاده می شود اگر به صورت دانه های درشت و از نوع شسته باشد این زبری موجود در بین ملات و موزاییک باعث می شود تا اتصالی صورت نگرفته و بعد از گذشت مدتی کوتاه در اثر رفت و آمد افراد و جا به جا کردن وسایل مختلف لق و شکسته شود. از این رو برای اجرای موزاییک باید از ماسه ای که دارای ریز دانه سیلت دار هستند استفاده شود تا از این طریق چسبندگی ملات افزایش یافته بهتر و بیشتر به موازاییک بچسبد و استحکام موزاییک را افزایش دهد.
ترمیم موزاییک
برای مرمت و ترمیم موزاییک هایی که بعد از نصب لق شده اند باید با استفاده از لبه کاردک موزاییک را از جای خود در آورده و سطح ملات زبره را بعد از گرد گیری نمودن نم دار کرده تا ملات های قدیمی از آنها پاک شده و سپس از آب اشباع شود. بعد از آن باید دوغاب اصلی که ساخته شده است را بر روی ملات قبلی ریخته و موزاییک را در جای خود قرار داده و با استفاده از مشت زدن بر روی سطح موزاییک آن را کوبیده و عملیات دوغاب ریزی انجام شود تا لقی موزاییک ها از بین برود. در مرحله آخر باید با کمک پودر سنگ سطح دوغاب اضافی را خشک و سپس جمع نمود. نکته مهم برای ترمیم موزاییک این است که به اندازه ۵/۰ سانتی متر دو سر موزاییک را تراشیده تا از این طریق ملات ذوغاب به راحتی در بین آنها ریخته شده تا چسبندگی موزاییک را بیشتر کند.
برای اینکه موزاییک ها در جای خود به درستی قرار گرفته و سفت شوند بهتر است بعد از اجرای موزاییک تا ۴۸ ساعت روی سطح موزاییک ها را با استفاده از پارچه ای نمدار مرطوب نگه داشته و چنانچه از چسب کاشی برای قرار دادن موزاییک ها استفاده شود باید بعد از غبار گیری به جای استفاده از دوغاب از چسب استفاده شود. توجه داشته باشید که اگر تعداد موزاییک هایی که لق شده اند زیاد باشد باید عملیات تعمیر آنها به صورت کلی انجام شود. از آنجایی که در زمان درزگیری موزاییک ها دوغاب به درستی ریخته نمی شود در نتیجه آب باران در زیر کف موزاییک ها نفوذ کرده و به مرور زمان یخ می زند که این امر در صورتی که افزایش یابد باعث بلند شدن موزاییک ها از جای خود می شود. از این رو باید در زمان دوغاب ریزی درزها را بیشتر از ۵ میلی متر باز کرده و ماسه یا خاک سنگ را تهیه و در بین درزها ریخته و نهایت تمیز نمود.