پرلیت چیست و چه کاربردی دارد؟

پرلیت چیست ؟

پرلیت به نوعی سنگ آتشفشانی گفته می شود که از نوع سیلیکات آلومینیوم، سدیم و پتاسیم بوده و در محیط های آبی و مرطوب تشکیل می شود. از آنجایی که پرلیت در معنای فرانسوی به معنای مروارید است، از آن به عنوان شیشه های آتشفشانی هم یاد می شود. پرلیت دارای یک بافت شیشه ای به همراه حدود ۲ تا ۵ درصد آب است که باعث می شود تا اشکال کروی مختلفی در آن ایجاد شود.

کاربرد پرلیت؟

از آنجایی که پرلیت دارای کاربری های مختلفی است، نقش به سزایی در صنایع گوناگون مانند صنعت ساختمان، صنعت نفت، صنعت کشاورزی، صنعت غذایی و صنایع مختلفی همچون نساجی، آب و فاضلاب، شیمیایی و ریخته گری دارد و در ساخت قطعات سبک، ایزولاسیون مخازن و فیلترینگ مایعات کاربرد دارد.

از پرلیت می توان به عنوان یک اندود مقاوم در مقابل آتش استفاده نمود. زیرا در مقابل حرارت بین ۲۰۰ تا ۸۰۰ درجه سانتی گراد مقاومت داشته و به شکل عایق عمل می کند.

در صنعت ساختمان برای سبک سازی قطعات بتنی سبک، پوشش های پلی استر، تهیه قطعات پیش ساخته، پلاستر ها و همچنین کرو بندی سقف ها از پرلیت استفاده می شود. حتی از پرلیت اکسید شده به همراه اندود قیر به منظور عایق بندی استفاده می شود.

کاربرد پرلیت در ساختمان

در صنعت ساختمان از مصالح مختلفی استفاده می شود، اما پرکاربرد ترین مصالح قابل استفاده در ساختمان سازی، بلوک و پنل های سیمانی می باشند که در کنار آجر و بلوک های سفالی کاربرد زیادی دارند. اما از آنجایی که به روش سنتی تولید می شوند، از لحاظ وزنی دارای کیفیت مطلوبی نبوده و این مسله باعث شده تا مهندسان به دنبال راهکاری باشند راهکاری که بتوان از مصالح سبک تری استفاده نمود.

با کمک پیشرفت هایی که در زمینه تکنولوژی انجام گرفته است، استاندارد های جهانی تغییر کرده و توجه بیشتری به محیط زیست، مصرف انرژی، تولید و اجرای آسان، صرفه جویی اقتصادی و … می شود تا با کنار گذاشتن مصالح سنتی جایی برای استفاده از مصالح جدید تر باز شود. از این رو امروزه در صنعت ساختمان به جای استفاده از بلوک های سیمانی سنگین از انواع بتن سبک استفاده می شود. حتی بکار گیری بتن های دانه سبک و یا  بتن های مخصوص هوادار که دارای یک فوم بتن سبک و بتن گازی هستند، گزینه مناسبی در ساخت بناهای امروزی می باشد.

لذا شایان ذکر است که با همت مهندسان و پشتیبانی مسئولان استفاده از مصالح سبک در صنعت ساختمان باب گردیده و به صورت فراگیر قابل استفاده می باشند. با اینکه از پرلیت در سقف، دیوار، پشت بام، کف، پی و نمای ساختمان استفاده می شود، اما بیشتر کاربرد پرلیت در قطعات پیش ساخته می باشد.

خواص پرلیت

مقاومت بالای پرلیت در برابر حریق، رطوبت و حتی چگالی پایین و خاصیت نارسایی حرارتی و صوتی باعث شده تا از آن در صنعت ساختمان استفاده شود و به صورت معمول در ترکیب با سایر مواد، مورد استفاده قرار می گیرد.

در قطعات عایق غیر باربر وزن بسیار پایینی داشته و چون خیلی سریع خشک می شوند، زمان کیورینگ پایینی خواهند داشت.

از لحاظ درخشندگی و مقاومت فشاری پرلیت ها در وضیعت مناسبی هستند و به آسانی ساخته، حمل و اجرا می گردند و به راحتی قابلیت پر کنندگی، تراشیدن، برش دادن و میخ زدن دارند و می توان انواع پلاستر ها را از آنها  تهیه نمود. انعطاف پذیری بالا و شکل پذیری مطلوب از دیگر خواص پرلیت ها می باشد. و چون در مقابل نیروهای جانبی مانند زلزله رفتار مناسبی دارند، به لحاظ ایمنی در سطح بالایی قرار می گیرند.

 روش تهیه پرلیت انبساط یافته

سنگ پرلیت را ابتدا خرد کرده و بعد از آن دانه بندی می شوند. این دانه ها به بخش پیش گرم رفته و سپس از آنجا داخل کوره قرار گرفته و در دمای بین ۷۰۰ تا ۱۱۰۰ درجه سانتی گراد و بر پایه ترکیب شیمیایی، میزان آب موجود در آن تنظیم شده و منبسط می شود و بعد از آن با کمک جریان هوا به سمت بالا رفته و مواد زائد در سمت پایین کوره باقی می مانند. این نوع پرلیت کاربرد های مختلفی دارد که در زیر به آن اشاره می شود.

موارد استفاده از پرلیت انبساط یافته

از پرلیت های منبسط شده در تهیه بتن های سبک وزن استفاده می شود و به عنوان عایق حرارتی و صوتی کاربرد داشته و در صنعت کشاورزی به عنوان صافی و ساینده مورد استفاده قرار می گیرند. توجه داشته باشید که پرلیت را باید به نسبت مناسبی با سیمان مخلوط نمود و از آن قطعات سبک وزن بتن را تهیه کرد. فراموش نکنید که ملات تهیه شده از پرلیت از ملات سیمان سبک تر بوده و حتی هدایت گرمایی آن کم و جذب صدا در آن بیشتر خواهد بود.

این نوع پرلیت را به جهت رنگ سازی، پلاستیک و لاستیک سازی و همچنین عایق نمودن فضاهای خالی دیوار های دو جدار استفاده می کنند.

در مصارف باغبانی می توان  پرلیت را به خاک اضافه نمود تا از این طریق میزان جذب آب در آن افرایش یابد و حتی می توان از پرلیت منبسط شده در ترکیب با آزبست و ماده چسبناکی مانند گچ، برای عایق بندی مخازن و لوله ها تا دمای ۱۰۰۰ درجه سانتی گراد استفاده نمود.

کاربرد پرلیت خام

از پرلیت خام در صنایع مختلفی مانند سرامیک، چینی، لعاب های رنگی، سیمان، مواد منفجره، تولید فیلتر، صافی و همچنین ساخت فیبر شیشه ای استفاده می شود. از آنجایی که پرلیت خام به صورت یک لایه بر روی مواد مذاب قرار می گیرد، مانع از اکسید شدن ماده مذاب می شود.

مزایای بلوک های سبک پرلیتی

بلوک های پرلیتی دارای وزن بسیار سبکی هستند و می توان گفت که در حدود ۳۰ درصد از بلو ک های سفالی و ۶۰ درصد از بلو ک های سیمانی وزن کمتری دارند.

به خاطر ساختار سلولی خاصی که بلوک های پرلیتی دارند، قابلیت بالایی در جذب صدا داشته و به همین دلیل بلوک های پرلیتی در ساخت هتل ها، مکان های امنیتی و مدارس بسیار کاربرد دارند.  

عایق حرارت و ضد حریق بودن بلوک های پرلیت از دیگر مزایای مهم این محصول است، چرا که ۸ برابر دیوارهای معمولی در برابر آتش دوام می آورند و استفاده از این بلوک های ضد حریق  در سقف و کف ساختمان گزینه مناسبی خواهد بود.

از آنجایی که بلو ک های سبک پرلیتی قابلیت  میخ زدن دارند و با همه نوع ملاتی  قابل استفاده هستند،  در صنعت ساختمان بسیار پرکاربرد هستند.

بلوک های پرلیتی دارای ریزش کمتری در مقایسه با بلو کهای سیمانی و سفالی هستند و مقاومت فشاری آنها بین ۲۰ تا ۵۰ کیلو گرم بر سانتی متر مربع می باشد.