پشم سنگ
پشم سنگ یا همان Rock Wool از خانواده عایق های حرارتی به شمار می رود و از الیاف معدنی تشکیل شده است. ماده اولیه اصلی که برای تولید پشم سنگ از آن استفاده می شود، سنگ بازالت است که این سنگ از خانواده سنگ های آذرین بوده که از بازمانده های آتش فشانی ایجاد شده و در کشور ایران به صورت فراوان یافت می شود.
روش تولید پشم سنگ
پشم سنگ با استفاده از یک تکنولوژی پیشرفته و با اصولی ساده تولید می شود. برای تهیه این عایق ابتدا سنگ بازالت را در دمای ۱۴۵۰ درجه سانتی گراد ذوب کرده و سپس این سنگ که به صورت سیلیکات مذاب در آمده است را روی دستگاه مخصوص الیاف ساز ریخته و در نهایت این مذاب، به شکل الیاف بسیار ظریفی در می آید که در نهایت مجموعه ای از این الیاف های میکروسکوپی، تشکیل عایق پشم سنگ را می دهند.
ساختارپشم سنگ به گونه ای است که تحمل دمای ۷۵۰+ درجه سانتی گراد را داشته و تا ۳۰- درجه سانتی گراد سرما را تحمل کرده و نقطه ذوب آن بین ۱۵۰۰–۱۳۰۰ درجه سانتی گراد می باشد. نکته مهم این است که عایق پشم سنگ دارای ضریب انتقال حرارتی بسیار کمی است و عایق بودن آن ۳۳ برابر دیوارهای بتنی و ۲۲ برابر دیوارهای آجری می باشد.
الیاف پشم سنگ
پشم سنگ در شکل های متنوعی تولید می شود. الیاف معدنی بسیار ظریف پشم سنگ دارای ضخامت ۴ تا ۷ میکرون و با طول ۵ تا ۷۰ میلی متر تهیه و به شکل پشم خام و فله ای از محفظه دیواره ها وارد شده و به صورت لوله ای، تخته ای، پتویی و لحافی گسترده و با استفاده از پوشش های خارجی یا بدون آن وارد بازار می شوند.
چگالی پشم سنگ
چگالی یکی از مهم ترین عواملی است که در انتخاب یک عایق حرارتی بسیار اهمیت دارد. در بسیاری از عایق های حرارتی چگالی مقدار ثابتی دارد، اما در بعضی از عایق های حرارتی مانند عایق پشم سنگ، چگالی مقدار متفاوتی دارد و به صورت معمول عایق های پشم سنگ دارای چگالی بین ۵۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب می باشند.
چگالی عایق پشم سنگ بر روی ضریب انتقال حرارت، ضریب نفوذ پذیری رطوبت و همچنین استحکام عایق تاثیر گذار است و به صورت معمول پشم سنگ هایی که دارای چگالی بیشتری هستند، ضریب انتقال حرارت و نفوذ رطوبت در آنها کمتر بوده و همچنین دارای استحکام بیشتری هستند.
نکته مهم این است که چگالی پشم سنگ با توجه به قطر آن مشخص می شود و به صورت معمول پشم سنگ با ضخامت ۵ سانتی متر، دارای دانسیته ۱۵۰ کیلوگرم بر متر مکعب می باشد و هرچه دانسیته پشم سنگ بالاتر می رود، باید قطر آن هم افزایش یابد تا عایق صوتی مناسبی باشد.
برای مثال وجود عایق پشم سنگ با چگالی ۲۰۰ در قطر ۵ باعث ایجاد فشردگی بیش از حد پشم سنگ شده و ساختار آن را به چوب نزدیک می کند و این مسله باعث می شود تا واکنس چوب را داشته باشد.
کاربرد پشم سنگ
پشم سنگ دارای اشکال و ساختار های مختلفی می باشد که از آن در ساختمان های مسکونی، صنایع غذایی، گلخانه های هیدرو پونیک، مجتمع های پتروشیمی، نیروگاه ها و پالایشگاه های نفت و گاز و همچنین صنایع سنگین و تاسیسات به عنوان یک عایق حرارتی و صوتی قابل استفاده می باشد.
خواص عایق پشم سنگ
مهم ترین مزیت عایق پشم سنگ مقاومت بالای آن در مقابل آتش است و چون پشم سنگ به هیچ عنوان نمی سوزد و شعله ور نمی شود، می توان از آن به عنوان یک عایق در برابر آتش سوزی استفاده نمود. برای مثال در زمان بروز آتش سوزی، سازه های فلزی به دلیل داغ و حتی ذوب شدن، مقاومت مکانیکی خود را از دست داده و کل سازه فرو خواهد ریخت. از این رو می توان از عایق پشم سنگ برای عایق کاری سازه های فلزی استفاده کرده تا در صورت تداوم آتش سوزی، تا ۱۰ ساعت بعد همچنان سازه بدون آسیب باقی بماند و فرو نریزد.
شاید باور نکنید اما در بسیاری از کشورها برای ساختمان هایی که عایق پشم سنگ در آنها باشد، تخفیف های ویژه ای برای بیمه در نظر می گیرند.
یکی از مهم ترین ویژگی های پشم سنگ این است که امکان رشد، قارچ، آفت، باکتری و حتی حشرات موذی در آن وجود ندارد و به همین خاطر می توان از آن به عنوان یک ماده غیر آلی در مقابل تمامی انگل ها استفاده نمود و به دلیل سازگاری کامل با محیط زیست به عنوان بی خطر ترین عایق در بین سایر عایق ها شناخته می شود.
با استفاده از این عایق می توان در مصرف انرژی تا حد بسیار زیادی صرفه جویی کرده و این مسله تاثیر مفیدی در محیط زیست خواهد داشت و مانع از متصاعد شدن دی اکسید کربن بیشتر از کارخانه های تولید برق می شود.
عایق پشم سنگ آسیبی به پوست وارد نمی کند و هرگز باعث سوزش پوست نخواهد شد و از تماس این عایق با سایر مصالح ساختمانی و صنعتی هیچ مشکلی پیش نمی آید، زیرا پشم سنگ با تمام مصالح ساختمانی سازگاری داشته و می توان از آن در کنار تمام مصالح ساختمانی استفاده نمود.
مزایای پشم سنگ
ضریب انتقال حرارت در پشم سنگ بسیار پایین است و می توان این نوع عایق را با هر چگالی و ابعادی سفارش داد و در محدوده دمایی بسیار بالا هم کاربرد داشته و از آن به عنوان یک عایق گرم استفاده می کنند.
عایق پشم سنگ را می توان همراه با پوشش های خارجی متنوع سفارش داده و هزینه آن نسبت به عایق های الاستومری، پلیمری و انواع فوم ها بسیار پایین تر خواهد بود و می توان به آسانی در تمامی ساختمان ها از این عایق استفاده نمود.
از آنجایی که در تولید پشم سنگ از مواد طبیعی استفاده شده است و هیچ گونه ماده شیمیایی همانند رنگ در آن وجود ندارد، به همین خاطر به راحتی قابلیت بازیافت دارند.
عایق بسیار خوبی در مقابل حرارت، صوت و آتش می باشند و پایداری بسیار خوبی در طول زمان داشته و می توان به راحتی آن ها را تعویض و دوباره از نو قرار داد.
معایب عایق پشم سنگ
دارای تخلخل بوده و در برابر نفوذ آب و حتی بخار از مقاومت پایینی برخوردار می باشد و در صورت استفاده در محوطه باز یا فضاهای مرطوب باید از یک پوشش خارجی روی آنها استفاده شود.
انواع پشم سنگ
پشم سنگ دارای انواع مختلفی شامل پشم خام فله ای، پشم سنگ پتویی، پشم سنگ لوله ای، پشم سنگ لحافی و پشم سنگ تخته ای می باشد که با توجه به مزیت و ویژگی هایی که دارند، در فضاهای مختلفی کاربرد دارند.
پشم خام فله (ایزو ترم)
پشم خام فله ای به صورت کاملا مستقیم از خط تولید گرفته و بدون هیچ افزودنی به شکل رول، فله و حلاجی شده در بازار موجود است. پشم خام فله به صورت تزریق در محل بوده و از آن برای عایق کاری بین دو جداره ساختمان، دودکش ها، اگزور های صنعتی و همچنین فضاهایی که شکل هندسی منظمی ندارند، استفاده می شود و برای عایق نمودن لنت ترمز، صفحه کلاج، ایزوگام های رطوبتی و … از پشم خام حلاجی شده بهره می گیرند. نقطه ذوب این نوع پشم سنگ در حدود ۱۳۰۰ درجه سانتی گراد بوده و در محدود دمایی ۷۵۰+ درجه سانتی گراد کاربرد دارد.
پشم سنگ لحافی (فنو فلت)
عایق پشم سنگ لحافی به صورت رول یا قطعه هایی با عرض ۲/۱ متر بوده و طول رول برای عایق هایی با دانسیته پایین ۵ و برای دانسیته های بالا ۳ متر می باشد و در پوشش سقف های کاذب، کانال های گردش هوا، ساختمان های مسکونی، دیوارهای سالن کنفرانس، سطح هایی که دارای انحنای کم هستند و… کاربرد داشته و از ارتعاشات ناشی از صدا جلوگیری می کند. این نوع پشم سنگ دارای دانسیته ۴۵و ۱۲۰ کیلوگرم در متر مکعب بوده و در ضخامت های ۵۰، ۷۰ و ۱۰۰ میلی متری تولید می شود.
پشم سنگ پتویی (ایزو بلانکت)
عایق پشم سنگ پتویی با استفاده از سیم نسوز به توری سیمی گالوانیزه با چشمه شش ضلعی متصل شده و دارای اشکال مختلفی می باشد. این نوع عایق دمای بالای ۷۵۰ درجه سانتی گراد را تحمل کرده و از آن برای سطوح مسطح و منحنی، دیوار ها و سقف های کاذب، ساختمان های پیش ساخته، کوره های دیگ بخار و همچنین آبگرم کن ها استفاده می شود.
عایق پشم سنگ تخته ای (فنو پانل)
پشم سنگ فشرده از مخلوط الیاف پشم سنگ با رزین های مخصوص تهیه و بعد از قرار گرفتن در یک دمای مناسب پخته و با عبور از دستگاه تعیین ضخامت در ضخامت ها و دانسیته های مختلفی به شکل نیمه سخت، یا کاملا سخت تولید می شود.
در برابر حرارت تا ۳۵۰ درجه سانتی گراد مقاومت داشته و با استفاده از پرس های سنگین گرم فشرده شده تولید می شود. از این نوع عایق بین دو جداره در ساختمان ها برای کاهش اتلاف انرژی و در استدیوهای ضبط موسیقی، تونل های مترو، دیوارهای اتاق کنفرانس، فرودگاه ها و سالن های ورزشی و … برای جذب صدا قابل استفاده و از انتقال ارتعاشات جلوگیری می کند. در ساخت ساندویج پانل ها به عنوان عایق حرارتی و صوتی کاربرد داشته و می توان از آن برای تمامی سطوح صاف یا شیب دار در صنعت ساختمان استفاده نمود.
پشم سنگ لوله ای (ایزو پایپ )
از پشم سنگ لوله ای به جهت عایق نمودن لوله های گرم، سرد و بخار استفاده می شود و در سیستم های حرارتی، برودتی و همچنین تهویه مطبوع کاربرد دارد. این نوع عایق در دو مدل روکش دار و بدون روکش با توجه به سلیقه مشتری تولید می شود و با توجه به نوع مصرف به صورت شکاف دار با بدون شکاف و با ابعاد و دانسیته های مختلف قابل استفاده هستند و بیشترین دمایی که می توانند تحمل کنند، ۳۵۰ درجه سانتی گراد بوده و در پالایشگاه ها،نیروگاه ها و همچنین واحد های صنعتی، مسکونی کاربرد دارند.
