سقف های سازه ای

یکی از مهم ترین بخش های سازه ای هر ساختمانی سقف آن است و مهندسان وظیفه دارند تا در زمان اجرای سقف در یک پروژه بهترین و کاربردی ترین نوع سقف را تعیین کنند. در سال های اخیر سیستم های نوینی برای اجرای سقف به بازار معرفی شده است که شامل موارد زیر می باشد.

سقف تیرچه بلوک

یکی از رایج ترین نوع سقف تیرچه بلوک است و اجزای تشکیل دهنده آنها تیرچه، بلوک پرکننده، بتن، آرماتورحرراتی وآرماتور تقویتی برش یا اوتکا می باشد. دوجزء اول یعنی تیرچه و بلوک پرکننده اجزای منحصر به فرد این نوع سقف محسوب می شوند که دارای انواع مختلفی مانند تیرچه پاشنه بتنی، تیرچه فلزی با جان باز، تیرچه پیش تنیده ،بلوک پلی استایرن، بلوک سیمانی و بلوک سفالی می باشند.

سقف طاق ضربی

این نوع سقف با وجود اینکه در سال های اخیر منسوخ شده است و طبق آیین نامه و ضوابط تعیین شده دیگر از این سقف ها استفاده نمی شود اما به دلیل اینکه هنوز ساختمان های زیادی وجود دارند که سقف های طاق ضربی دارند مهندسین می بایست با این نوع سقف آشنایی داشته و نقاط ضعف و قوت آن را بشناسند. این نوع سقف ها به راحتی و با هزینه کم ساخته می شود ولی به خاطر وزن بالا و عملکرد بسیار ضعیف درهنگام زلزله سقف قابل اعتمادی نبوده و از آن استفاده نمی شود.

نکته مهم این است که در ساخت سقف تیرچه بلوک می توان بلوک پر کننده را حذف و به جای آن از قالب های شبیه به بلوک پر کننده استفاده نمود و بعد از گیرش بتن قالب را برداشته و از فضای خالی ایجاد شده برای عبور تاسیسات استفاده نمود.

سقف کامپوزیت

نوعی سقف که تنها برای اسکلت فلزی از آنها استفاده می شود سقف کامپوزیت نام دارد. اجزای تشکیل دهنده شامل تیرهای فرعی برشگیر، بتن و آرماتورحرارتی می باشد. برای اجرای سقف های کامپوزیت نیاز به شمع بندی نبوده و این امکان وجود دارد که به صورت همزمان چند سقف را بتن ریزی نمود. نکته مهم در این نوع سقف ها این است که نباید تخته ها یا ورق های قالب بندی را به هیچ وجه زودتر از زمان موعد باز نمود.

سقف دال بتنی

سقف های دال بتنی وزن بالایی داشته و سرعت اجرای آن ها به کندی انجام و بسیار پر هزینه می باشند. از این رو کمتر از این نوع سقف ها در ساختمان ها استفاده می شود. کاربرد این نوع سقف ها در نیروگاه ها، مراکز صنعتی بزرگ و ساختمان هایی از این دست می باشد. اجزای تشکیل دهنده این سقف ها شامل آرماتور و بتن است و شامل دودسته  دال یک طرفه و دو طرفه هستند که تفاوت آنها در مقدار و جهت قرارگیری آرماتورها می باشد.

تمایز دال یک طرفه از دال دوطرفه در اندازه طول به عرض آنها است و هرگاه نسبت طول به عرض دال از عدد ۲ کمتر باشد این دال یک طرفه و درغیر این صورت دوطرفه درنظر گرفته می شود. دال یک طرفه فقط درجهت طولی و دال دو طرفه درهر دو جهت نیاز به آرماتور خمشی دارد و در اسکلت بتنی بصورت درجا اجرا  و به شکل پیش ساخته و یا بصورت عادی ساخته می شوند.

سقف عرشه فولادی

نوعی سقف که در سال های اخیر در صنعت ساختمان بسیار رواج یافته سقف های عرشه فولادی هستند که به دلیل سرعت بالای اجرا سازندگان و پیمانکاران به صورت معمول از این نوع سقف ها استفاده می کنند. اجزای تشکیل دهنده سقف عرشه فولادی شامل تیرهای فرعی، ورق گالوانیزه ذوزنقه ای، گل میخ، بتن و  آرماتورحرراتی می باشد.

مهندسین طراح یک آرماتورخمشی در پایین مقطع بتنی سقف تعبیه می کنند که دراین حالت از نقش ورق عرشه فولادی به عنوان المان کششی مقطع صرف نظر کرده و ورق عرشه فولادی را صرفا” به عنوان قالب در نظر می گیرند.

رونق سقف عرشه فولادی به دلیل ایمنی قابل قبول آنها در زمان اجرا می باشد چرا که بعد از پخش کردن و اتصال ورق ها به سازه یک عرشه فولادی گسترده ایجاد می شود که یک سطح ایمن را دراختیار اکیپ اجرایی قرار می دهد و این مسله باعث می شود تا افراد با اطمینان خاطر و ایمنی بالا به ادامه عملیات اجرایی سقف بپردازند.

سقف تیر دال

سقف های تیر دال بسیار شبیه به سقف های کامپوزیتی هستند با این تفاوت که تیر های سقف های تیر دال از جنس بتن می باشند و در اسکلت بتنی به صورت درجا و در اسکلت فلزی بصورت پیش ساخته اجرا می شوند. به سقف های تیر-دال پیش ساخته در اصطلاح دبل تی می گویند چرا که مقطع آن شبیه به دو حرف T  در کنار یکدیگر می باشد.

سقف پیش تنیده

سقف های پیش تنیده نمونه ای از سقف های نوین در صنعت ساختمان هستند که با استفاده از کابل و چگونگی قرارگیری آن در دال بتنی سقف، یک نیروی فشاری اولیه قبل از بهره برداری از سازه در ناحیه کششی دال بتنی ایجاد می کنند تا پس از بهره برداری از سازه این ناحیه کششی دچار ترک خوردگی نشود و از حداکثر ظرفیت باربری بتن استفاده و اندازه آویز تیر ها حذف و ابعاد کاهش یابد. سقف پیش تنیده این امکان را فراهم می  کنند تا سازه با تعداد ستون کمتری نسبت به سایر سقف ها اجراشود این مسله باعث می شود تا از این نوع سقف ها برای ساخت پارگینک ها استفاده شود.

سقف کوبیاکس

نوعی سقف که به تازگی در صنعت ساختمان وارد شده است سقف های کوبیاس است که نوعی سقف تازه وارد در ایران محسوب می شود. این نوع سقف ها از لحاظ سازه ای شبیه به دال دو طرفه با کمی تفاوت می باشند. جنس گوی ها پلی اتلین بازیافتی یا پلی پروتیین می باشد و به دلیل هزینه بالا و وقت گیر بودن این نوع سقف ها نتوانسته اند جایگاه مناسبی دربین سقف های سازه ای پیدا کنند. درضخامت دال گوی های توخالی سبکی رابصورت منظم قرارمی دهند تا از بتن برای پرکردن آن قسمت جلوگیری کنند. کاری که این گوی های تو خالی سبک انجام می دهند شبیه به کاری است که بلوک های پرکننده در سقف تیرچه  بلوک انجام می دهند و از پرشدن بتن در فضایی که بتن نیازی نیست جلوگیری می کنند.

گوی ها به لحاظ ظاهری شبیه یک توپ فوتبال کم باد هستند که با دست از بالا و پایین آن را فشار داده و در فضای بین شبکه آرماتور بالا و پایین قرارمی گیرند. گوی ها را در یک قفس فلزی به شکل خرپایی می سازند تا از این طریق بتوانند آنها را به صورت منظم و با یک ترتیب مشخص در یک ردیف کنار هم قرار دهند.

سقف روفیکس

سقف هایی با نام روفیکس در اصل همان سقف های کامپوزیتی هستند که یه جای تخته یا ورق در آنها از یک صفحه فلزی مشبک با نام روفیکس به عنوان قالب ماندگار استفاده می شود و اجزای تشکیل دهنده این نوع سقف شامل روفیکس، آرماتور و بتن می باشد. اجرای ساده و سرعت بالا باعث می شود تا از سقف های روفیکس به صورت معمول استفاده شود اما به دلیل اینکه دارای یک قالب ماندگار هستند جزء مصالح مصرفی سقف محسوب شده و در نهایت هزینه این نوع سقف ها کمی بالا می رود.

جنس روفیکس از ورق گالوانیزه است که دارای ضخامت ۰٫۷ تا ۰٫۸ میلی متر می باشد است و به دلیل مشبک بودن روفیکس، بتن تازه به خوبی با آن درگیر شده و ترکیب بتن و فلز مقاومت بالایی را ایجاد کرده که می تواند تحمل بارهای وارده به سقف را داشته باشد. فاصله تیرهای فرعی حداکثر باید ۸۰ سانتی متر باشد چرا که بیشتر بودن آن باعث شکم دادن روفیکس در زمان بتن ریزی می شود. توجه داشته باشید که نسبت آب به سیمان بتن به هیچ وجه نباید بالا باشد یا به عبارت دیگر بتن نباید شل باشد و از تجمع بتن دریک نقطه جدا خودداری شود زیرا ممکن است در اثر بار زیاد روفیکس شکم داده و یا پاره شود.