آب بند چیست و چه کاربردی دارد ؟
برای اینکه درزهای اجرایی و همچنین محل قطع شدن بتن گرفته شود از آب بند یا واتر استاپ استفاده می شود و به صورت معمول در تمامی کشور ها از آب بند های هیدروفیلیک یا بنتونیتی بهره گرفته و با کمک آنها درزهای اجرایی را آب بندی می کنند.
دلیل استفاده از آب بند ها
محل ثابت کردن آب بند ها در بین آرماتور ها قرار گرفته که بعد از گذشت سال ها از عمر سازه و همچنین شرایط موجود در آرماتور ها و بتن تمامی آراماتور های طولی و عرضی که در سمت آبگیر سازه قرار گرفته است به دلیل عبور آب از بین درزها و تبخیر آب بتن لوله های موئین دچار زنگ زدگی شده و این مسله باعث می شود تا ۶ الی ۱۵ درصد حجم آرماتور ها افزایش یافته و بتن ها دچار ترک خوردگی می شوند. تمامی نواقصی که در این راستا رخ می دهد عامل مهمی برای تشدید نفوذ پذیری و همچنین کاهش یافتن عمر سازه بتنی می گردد و در این زمان با کمک آب بندهای هیدروفیلیک یا بنتونیتی می توان با سرعت و به آسانی تمامی نواقص به وجود آمده را رفع نمود.
عملیات آب بندی سازه
در صورتی که سازه بتنی باشد برای انجام آب بندی آن باید به صورت کلی دو کار مهم و اساسی را انجام داد. در مرحله اول باید خود بتن را با استفاد یک از بتن مناسب آب بندی کرده و در مرحله بعدی عملیات آب بندی درزهای ایجاد شده در بتن با کمک آب بند گرفته شود. در مرحله آب بندی بتن باید به اصلاح منحنی دانه بندی و همچنین کنترل میزان فیلر بتن انجام شود. در این مرحله تغییر نسبت مصالح درشت به ریز، نسبت آب به سیمان حداقل است و این مسله یکی از عوامل موثر در ویبره مناسب خواهد بود. در صورتی که اجرا به درستی انجام شود برای افزایش ضریب اطمینان لزومی به اضافه نمودن افزودنی های مختلف به بتن وجود ندارد. در محله دوم که آب بندی درز ها انجام می شود می توان از واتر استاپ بهره گرفته و در این مرحله عملیات درزگیری به عنوان جایگزین استفاده نشده و به صورت مکمل بهره گرفته می شود.
کاربرد آب بند
آب بند یا واتر استاپ برای درزگیری اجرایی و همچنین درز های انبساطی که در سازه های بتنی ایجاد می شود مورد استفاده قرار می گیرد و در سازه های آبی واتر استاپ به عنوان باد بند کاربرد داشته و با کمک آن می توان حرکت و طول مسیر جریان را طولانی تر نمود تا از این طریق مانع از نشت آب شود. نفوذ پذیری از آن جهت مورد اهمیت است که باید ضخامت خیلی بیشتر از میزان نفوذ پذیری آب باید تا امکان عبور آب وجود نداشته باشد و باید عمق نفوذ آن بیشتر از یک رفت و برگشت باشد.
ویژگی های واتر اسپات
آب بند مرغوب و با کیفیت باید دارای ویژگی های خاصی باشد تا بتوان به صورت طولانی مدت از آن استفاده نمود. آب بند مناسب دارای رنگ بسیار روشن است چرا که رنگ های تیره آب بند ها از جنس مواد کهنه تهیه شده است. فراموش نکنید که سطح آب بند باید آج دار باشد و هرگز نباید آن را در زیر تابش مستقیم آفتاب قرار داده و از چرب شدن سطح آب بند خود داری شود.
انواع درزهای موجود در سازه ها
درزها دو نوع مختلف دارند که شامل درزهای ثابت و درزهای حرکتی می باشند و درز های ثابت به درزهایی گفته می شود که در آنها آرماتور قطع نمی شود که به صورت درزهای اجرایی و ترک خوردگی می باشند. اما درزهای حرکتی شامل انبساط حرکتی، انقباض و همچنین فرعی های ترکیبی هستند. توجه داشته باشید که در درزهای انبساطی آب بند ها یا همان واتر اسپات ها به صورت مستقیم با آب در تماس هستند ولی در درزهای اجرایی به این گونه نخواهد بود.
انواع آب بند یا واتر اسپات
از آنجایی که دو نوع درز داریم تعداد واتر اسپات ها هم دو نوع مختلف است که به صورت تخت بوده و یکی در وسط آن حفره وجود داشته و نوع دیگر در وسط آن حفره ندارد. واتر اسپات ها به شکل آج دار هستند و این امکان را ایجاد می کنند که طول مسیر آن افزایش یافته وباعث چسبندگی می شوند و نوع آنها با توجه به نوع درز مشخص می شود. حفره موجود در آب بند های حفره دار درست در وسط آنها قرار گرفته و دقیقا وسط درزهای حرارتی انبساطی قرار می گیرد که مانع از بازی کردن درز می شود.
انواع واتر اسپات از نظر محل قرار گرفتن
آب بند ها به لحاظ اینکه در چه محلی قرار بگیرند دارای ۳ نوع مختلف آب بند میانی، آب بند کفی که در کف استخر ها استفاده می شود و آب بند روکار می باشند و هر کدام مناسب محل خاصی هستند.
عوامل موثر برای انتخاب واتر اسپات
برای انتخاب اشکال و ابعاد آب بند مناسب باید به نوع و اندازه درز ایجاد شده توجه کرده و همچنین محل قرار گرفتن واتر اسپات در مقطع بتن را مورد بررسی قرار داد. باید ضخامت قطعه بتنی که قرار است آب بند در آن قرار گیرد را مشخص کرده و حتی فشار هیدرواستاتیکی درون سازه را هم باید در نظر گرفته تا بتوان آب بند مناسبی را انتخاب نمود.