درباره سونا بیشتر بدانیم

به یک اتاق کوچک که با استفاده از چوب مخصوص سرو ساخته شده و در یک دمای کنترل شده قرار داشته باشد سونا می گویند. دمای این اتاق به دلیل استفاده از هوای گرم در حالت خشک یا مرطوب قابل استفاده می باشد.

برای طراحی و ساخت سونا باید اجزا و امکاناتی را فراهم نمود اما به صورت کلی محیط سونا دارای اجزایی مانند چوب زیر سازی، چوب کف صندلی، چوب چهارچوب، هیتر، سنسور دود، دما سنج، ساعت شنی، پشم شیشه یا یونولیت، فیتیله و نبشی، لنبه سونایی و همچنین آباژور می باشد.

از پشم شیشه یا پونولیت برای عایق نمودن محیط سونا استفاده می شود و آباژور به جهت روشنایی کاربرد دارد و برای گرم کردن سونا از هیتر بهره گرفته می شود . البته شایان ذکر است که لوازم غیر ضروری دیگری هم در سونا موجود است که کاربرد زیادی ندارند.

سونا بهره گیری از هوای گرم است و دارای انواع و شکل های مختلفی می باشد که شامل موارد زیر است.

سونایی که در آن میزان رطوبت بین ۵ تا ۱۰ درصد و درجه حرارت محیط در حدود ۹۰ تا ۱۰۰ درجه سانتی گراد باشد، سونای خشک می گویند.

در زمان ورود به سونا گرمای بسیاری حتی بالاتر از ۱۰۰ درجه سانتی گراد احساس می شود. البته شایان ذکر است که درجه حرارت در قسمت های مختلف سونا یکسان نبوده و این مسله به دلیل خاصیت بالارونده هوای گرم است که باعث می شود تا گرمای کف سونا از قسمت های بالایی سونا کمتر باشد. از این رو توصیه می کنیم  در زمان ورود به اتاق سونا از نشستن روی سکوهای بالایی اجتناب کنید تا حرارت بدن با حرارت سونا هماهنگ شود. بهترین راهکار برای تطبیق حرارت بدن با حرارت سونا این است که در زمان ورود ابتدا دقایقی روی سکوی پایین نشسته و بعد از آن به سکوی دوم رفته و سپس روی سکوی آخر بشینید تا از این طریق به صورت تدریجی بدن گرم شود و بعد از اینکه گرما به قسمت های درونی بدن رسید، گرمای بدن به اوج خود می رسد. بعد از استفاده از سونا و خارج شدن از آن باید از دوش آب گرم استفاده نمود و در نهایت خنک نمودن بدن است که یا با استفاده از دوش آب سرد امکان پذیر می باشد یا غوطه ور شدن در حوضچه آب سرد.

در صورتی که از حوضچه آب سرد به جهت خنک کردن بدن استفاده شود باید  تمام بدن در زیر آب سرد قرار گرفته تا بین سر و بدن دوگانگی حرارتی به وجود نیاید و توصیه می کنیم بیش از ۲ تا ۳ بار در آب سرد غوطه ور نشوید. البته فرو بردن بدن به شکل ناگهانی در آب سرد باعث تغییر گردش خون شده و شوک لذت بخشی را ایجاد می کند.

در سونای مرطوبت میزان رطوبت بین ۱۵ تا ۳۰ در صد خواهد بود و میزان درجه حرارت در این سونا ۷۵ تا ۸۵ درجه سانتی گراد می باشد و مدت زمانی که یک فرد می تواندد در سونای مرطوب طاقت بیاورد، در حدود ۲ تا ۱۲ دقیقه می باشد.

در سونای مادون قرمز همان طور که از اسمش مشخص است، از حرارت دهنده مادون قرمز برای ایجاد گرما استفاده می شود. در سونای اینفرارد به صورت مستقیم از پرتوهای مادون قرمز استفاده شده و با کمک آنها گرمای محیط سونا تامین خواهد شد و این در حالی است که در سونای سنتی از کوره هایی با منبع انرژی گاز، الکتریسیته و چوب برای گرما بخشیدن به اتاق سونا استفاده می کردند.

حمام بخار دارای رطوبت ۱۰۰ درصد بوده و درجه حرارت در این حمام ۴۰ تا ۴۵ درجه سانتی گراد می باشد.

این نوع سونا در واقع نوعی سونای بخار است که در آن از اسانس گیاهان خوشبویی مانند اوکالیپتوس، نعناع، دارچین، لیمو و کاج استفاده شده است. برای اینکه عطر این گیاهان در محیط سونا پخش شود آنها را روی سنگ های هیتر می پاشند تا رایحه خوشبوی آنها در سونای بخار باعث نشاط آوری و شفا بخشی شود.

سونای تک نفره دارای شرایط متفاوتی بوده و در این سونا به جزء قسمت سر تمام اعضای بدن در داخل یک محفظه که در آن هوای گرم و بخار در جریان است قرار می گیرد و باعث می شود تا تمام بدن به جزء سر دچار تعریق زیاد شود. از سونای تک نفره در سالن های ورزشی و بدن سازی استفاده می شود تا از طریق آن تناسب اندام و لاغری صورت بگیرید، اما در واقع چنین چیزی صحت نخواهد داشت.

اتاق گرم و اشباع شده از بخار آب که در آن درجه حرارت در حدود ۴۵ تا ۶۵ درجه سانتی گراد باشد و میزان رطوبت محیط در حدود ۴۰ تا ۴۵ درصد، سونای بخار نامیده می شود. برای کف، دیوار ها و همچنین سکو های سونای بخار از سنگ مرمر استفاده می کنند و بخار ایجاد شده در این سونا از طریق دیگ های تولید بخار در یک محوطه ای خارج از سونا تامین خواهد شد و با کمک لوله هایی به داخل اتاق سونا انتقال داده می شود تا در فضای اتاق جریان یابد. در فضای اتاق حالتی از اشباع بخار آب همراه با گرما ایجاد می شود که بسیار برای بدن مفید خواهد بود و باعث تعریق بدن می گردد.

سونای بخار آب نه تنها فواید سونای خشک را دارد، بلکه باعث شستن سینوس ها، مجاری تنفسی و ریه ها گردیده و برای افرادی که سیگار مصرف می کنند یا در مناطق خشک و شهرهای آلوده سکونت دارند بسیار مفید فایده خواهد بود.

با اینکه مدت زمان استفاده از سونای بخار با توجه به استعداد فرد متفاوت است اما به صورت نرمال بین ۶ تا ۱۲ دقیقه می توان در سونا بخار ماند. البته به دلیل وجود شیر آب سرد در اتاق سونای بخار این امکان برای افراد فراهم می شود تا هر چند دقیق یک بار بدن خود را با استفاده از آب سرد خنک کرده تا در بخار داغ اتاق طاقت بیاورند.

مهم ترین فایده استفاده از سونا کاهش وزن می باشد و معمولا ورزشکاران حرفه ای برای کاهش وزن خود از سونا بهره می گیرند و چون سوخت و ساز بدن را افزایش می دهد می توان در هر جلسه ۳۰ دقیقه ای استفاده از سونا معادل ۳۰۰ تا ۵۰۰ کالری را سوزاند. با استفاده از سونا می توان به بهبود جریان خون کمک کرده و باعث انعطاف پذیری مفاصل و عروق خونی می شود. حتی به پاکسازی، شادابی و روشن تر شدن پوست کمک می کند و از آنجایی که سونا باعث تعریق بدن می شود به دفع سم های مختلفی مانند سدیم، نیکوتین، کلسترول، کادمیوم، سرب، روی و … کمک می کند و می توان گفت که سونا یک روش مهم برای سم زدایی بدن است. در کل سونا مکان مناسبی برای آرامش ذهن، روح و جسم است و می توان در این محیط به استراحت و تجدید قوا پرداخت.

۱-برای نصب هیتر و روشنایی محیط باید از سیم های فشار قوی استفاده نمود و مهم تر اینکه سیم کشی هیتر و روشنایی را باید قبل از نصب سونا انجام داد.

۲-استفاده از سونا برای کودکان زیر ۴ سال امکان پذیر نیست و دلیل آن هم این است که سیستم لنفاوی بدن کودکان زیر ۴ سال به صورت کامل رشد نکرده و استفاده از سونا برای آنها خطر آفرین است.

۳-اتاق سونا باید به گونه ای باشد که که یک درب رو به بیرون داشته باشد تا در زمان تنگی نفس احتمالی برای خروج از سونا مشکل ایجاد نشود.

۴- افرادی که دارای مشکل قلبی و ناراحتی های ریوی هستند یا تصلب شرایین دارند در صورتی می توانند از سونا استفاده کنند که با پزشک خود مشورت کرده و با صلاحید او از سونا استفاده کنند.

۵-استفاده از سونا برای بیمارای دیابتی و افرادی که بیماری صرع دارند امکان پذیر نیست و نباید در این محیط قرار بگیرند.

با اینکه به محض ورود فرد به سونا رطوبت بدن از بین رفته و گرمای شدیدی احساس می شود، اما درجه حرارت بدن بعد از اینکه فرد شروع به تعریق می کند کاهش یافته و این مسله باعث می شود تا شرایط سونا قابل تحمل تر شود. مدت زمانی که می توان سونای خشک را تحمل نمود بستگی به استعداد بدنی هر فرد دارد. اما به صورت معمول یک فرد سالم که هیچ گونه بیماری ندارد، مدت زمان ۱۰تا ۱۵ دقیقه در سونای خشک و مدت زمانی معادل ۶ تا ۱۲ دقیقه در سونای بخار تاب می آورد. اما مدت زمان بهره گیری از حوضچه آب داغ چیزی در حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه می باشد. اما توجه داشته باشید که تمام این زمان ها به صورت تقریبی بوده و در حالتی که فرد دچارسرگیجه، سردرد یا تپش قلب شدید غیر عادی شود باید از سونا خارج شود.