“رنگ در شهر” نیازمند برنامه جامع طراحی شهری
در برنامه طراحی نماها و منظر شهری ، رنگ یکی از عناصر مهم به شمار می رود. رنگ در روانشناسی محیط در ایجاد آرامش، تعادل و سرزندگی و نشاط تاثیر زیادی دارد. “راپاپورت” یکی از نظریه پردازان مهم شهری در عرصه جهانی، عناصری را که به فضا سازمان می دهد به ۳ دسته تقسیم می کند: عناصر ثابت مانند ساختمان ها، عناصر غیر ثابت مانند علائم ، گیاهان و مبلمان شهری و عناصر متحرک مثل مردم، فعالیت و روابط آنها. بسیاری از سرزندگی های شهری به عناصر متحرک و نیمه ثابت شهری مثل خودروها، فضای سبز و مبلمان شهری مربوط می شود.
این عناصر در شهر تنوع رنگی ایجاد کرده و موجب سرزندگی و نشاط شهروندان می شوند، ضمن اینکه رنگ آمیزی عناصر شهری، اصول و استانداردهایی دارد که نباید با رنگ آمیزی های سلیقه ای لطمه ای به هویت شهر و معماری آن با کارکردهای مهم مانند حفظ ایمنی شهروندان وارد کند. در رنگ آمیزی ساختمان ها و بناهای شهری به عنوان عنصر ثابت شهری، توجه به سبقی تاریخی معماری هرمنطقه و محله از اهمیت دوچندانی برخوردار است. تعیین پالت رنگی نماهای شهری در شهرهای ما از جمله تهران و با توجه به روند سریع نوسازی صدور قابل توجه تعداد پروانه های ساختمانی ضروری به نظر می رسد. اگر از همین حالا شروع کنیم و در رنگ آمیزی ساختمان ها بر اساس برنامه ریزی مدون و با ابزارهای هدایت گری مانند کمیته های نما و یا از طریق تدوین ضوابط درست عمل کنیم، در فاصله های زمانی کوتاه یک و دو ساله هم می توان اقدامات در خوری را در اصلاح پالت رنگی شهرها شاهد بود. توجه به اینکه از چه طیف های رنگی در کدام مناطق استفاده شود ، در این زمینه اهمیت زیادی دارد. بنابراین شاید یکی از فوری ترین کارها باید هدایت نحوه رنگ آمیزی عرصه ها و فضاهای شهری و عناصر آنها و تصمصم گیری جدی برای نحوه رنگ آمیزی نمادها در شهر باشد. همچنین مهم تر از تعیین رنگ مصالحی که در ساخت و سازها استفاده می شود ، رعایت ترکیب و نسبت بندی رنگ ها در پالت های رنگی هر شهر و محله های آن است. باید رنگ های خاص تند یا ویژه با درصد خیلی کمی استفاده شوند. اینکه بخواهیم فرهنگ، تاریخ و هویت خود را به وسیله رنگ تقویت و بازیابی کنیم، خوب است. از همین رو به باور من تدوین برنامه جامع طراحی شهری برای این موضوع ضرورت دارد. اما باید توجه داشت همانطور که نگاه معمارانه ما در تاریخ و گذشته مان مورد توجه جهانی بوده به همان میزان هم امروزه باید برای استفاده از رنگ در شهرهایمان وسواس به خرج دهیم ، به خصوص اینکه توسعه در شهرهایی مانند تهران شتاب و سرعت بالایی پیدا کرده است و بی توجهی به رنگ می تواند برآغتشاش و آشفتگی شهرمایمان بیفزاید.
تاثیر رنگ بر احساس آرامش ذهنی
نمای ساختمان ها و نماهای نامطلوب شهری با ایجاد اختلال بصری، موجب آلودگی دیداری و در نهایت پریشانی و آشفتگی ذهنی و روانی ساکنان و رهگذران می شود و زمینه تشدید آسیب های اجتماعی را افزایش می دهد. بسیاری از مردم ایران در انتخاب رنگ لباس، خودرو و دکوراسیون خانه های خود از رنگ هایی استفاده می کنند که نشان دهنده ی افسردگی است. متاسفانه بعضی از رفتارهای فردی و اجتماعی در انتخاب رنگ برای پوشش، اثر مستقیم دارد. مثلا” افراد زیادی به خاطر آلودگی هوا و نظافت مکان های عمومی مثل مترو، اتوبوس و نیمکت پارک ها، نمی توانند از رنگ های شاد و ملایم استفاده کنند، بنابراین باید بر اساس روانشناسی رنگ ها عمل کنیم. آموزش و پرورش در رنگ آمیزی کلاس های درس و حیاط مدارس و روپوش دانش آموزان ، شهرداری برای رنگ آمیزی نماهای شهری، با همراهی و همکاری صاحبان منازل و مغازه ها، از رنگ های گرم استفاده کند یا در ابتدا برای ایجاد فرهنگ صحیح، الزاماتی را برای استفاده از رنگ های شاد و گرم تعیین کند تا از طریق نشاط به مردم منتقل شود.