انواع اسکلت های ساختمانی
هر بنایی دارای طرح سازه ای مشخصی است که با توجه به بودجه و موقعیت مکانی ساختمان از طرح سازه ای خاصی استفاده می شود. نحوه اجرا و همچنین طرح ساختمان ها با یکدیگرمتفاوت بوده و از اسکلت بندی های مختلفی استفاده می شود. به صورت کلی اسکلت بندی ساختمان ها شامل بتنی، فلزی، آجری و … می باشد و در زمان ساخت هر بنایی با عنوان ساختمان از آهن، سیمان، آجر و گچ استفاده می شود.
انواع مختلف ساختمان ها
در صورتی که ساختمان ها بر اساس مصالحی که در آنها استفاده می شود دسته بندی شوند دارای انواع مختلفی چون، اسکلت بتنی، فلزی، آجری، خشتی و گلی می باشند و از لحاظ کاربردی بودن به دسته های مختلفی چون مسکونی، اداری، تجاری، بیمارستانی، ورزشگاهی و … تقسیم بندی می شوند.
اسکلت بتنی
منظور از اسکلت بنتی این است که در تمامی تیرهای اصلی و همچنین ستون های ساختمان از بتن مسلح که از ترکیب فولاد، سیمان، ماسه و شن ایجاد شده اند بهره گرفته شود. برای اجرای سقف های بنتی هم از تیرچه بلوک یا بتن آرمه استفاده می شود.
اسکلت فلزی ساختمان
در ساختمان هایی با اسکلت فلزی پل ها و همچنین ستون ها با کمک پروفیل های فولادی ساخته می شوند و به صورت معمول برای کلیه اتصالات از جوش استفاده می شود و برای اجرای سقف های فلزی از طاق های ضربی یا همان تیرچه بلوک استفاده می گردد. برای ساخت ستون ها در ساختمان های فلزی از تیر آهن های دوبل یا بال پهن های تکی استفاده می کنند و به جهت اتصالات از نبشی و تسمه بهره گرفته و از صفحه های فولادی برای زیر ستون ها بهره گرفته می شود. در اسکت های فلزی به صورت معمول از پرچ، پیچ و مهره استفاده کرده و معمولا دو قعطه را با استفاده از جوش بهم متصل می کنند و در این نوع ساختمان ها از باد بندهای فلزی برای مقابله با زلزله کمک می گیرند.
اسکلت پیچ و مهره ای
استفاده از اسکلت های پیچ و مهره ای در مقایسه با اسکلت های دیگر مزیت های بسیاری دارد و به همین خاطر در ساخت بناهای مختلف به صورت معمول از این نوع اسکلت بندی استفاده می شود.
در اسکت بندی پیچ و مهره ای سرعت اجرای کار نسبت به اتصالاتی که با جوش انجام می شود بسیار بالاتر و قابل لمس می باشد زیرا سرعت ساخت سازه بیشتر شده و زمان ساخت سازه کاهش می یابد. حتی سرعت نصب این نوع اسکلت بندی زیاد است و دلیل آن هم این است که جوشکاری در این روش حذف شده و تنها با استفاده از جایگذاری قطعات و بسته شدن پیچ ها و مهره ها عملیات نصب انجام می شود و در نهایت سرعت نصب افزایش و خطاهای نصب به حداقل می رسد. مهم ترین مزیت سازه های پیچ و مهره ای کیفیت ساخت سازه می باشد. زیرا این نوع اسکلت بندی با نظارت، طراحی و کنترل کیفی مناسبی تهیه می شود و این مسله در مقایسه با سازه های جوشی که در محل نصب ساخته می شوند با کیفیت تر خواهند بود. پرت مصالح در این نوع اسکلت ساختمانی خیلی کمتر خواهد بود زیرا در ساختمان های پیچ و مهره ای از قطعه های سبک و مقاوم استفاده می شود و به همین خاطر بهره گیری از ورق های آهن کاهش می یابد. پایداری و امنیت سازه ای در اسکت پیچ و مهره ای خیلی بیشتر از اسکلت های مختلف است. ایمنی سازه ای در برابر زلزله و نیروهای جانبی بسیار بالا می باشد.
از نظر اقتصادی اجرای ساختمان های پیچ و مهره ای مقرون به صرفه تر بوده و این مزیت باعث می شود تا دست طراحان برای بهینه سازی و همچنین ساختن قطعه های کم وزن باز باشد و در نهایت کاهش وزن سازه را امکان پذیر می سازد. ساختمان های پیچ و مهره ای در مقابل آتش مقاومت بالایی دارند و تمامی اتصالات پیچ و مهره ای در دماهای بالا و حرارت های بسیار شدید مقاومت می کنند و احتمال خراب شدن سازه را به حداقل می رسانند.
نیاز به فضای کاری در این نوع ساختمان ها وجود نداشته و می توان در مکان های بسیار شلوغ و همچنین بسیار کم حجم هم سازه های پیچ و مهره ای را اجرا نمود. سازه های پیچ و مهره ای به دلیل اینکه قبل از رنگ آمیزی با استفاده از دستگاه های سندبلاست و وایربرس از نظر کیفی کنترل شده و زنگ زدایی می شوند امکان خوردگی در آنها وجود ندارد. سازه های پیچ و مهره ای قابلیت جابجایی داشته و می توان از این نوع اسکلت بندی در مناطق بحران زده مانند سیل و زلزله استفاده نمود.
ساختمان آجری
در این نوع از ساختمان ها دیوارهای باربر آجری به صورت مسلح ساخته شده و تمامی بار های مرده و زنده در این نوع ساختمان ها بر عهده دیوارهای آجری باربر می باشد.
اسکلت بندی این نوع ساختمان ها از آجر بوده و برای سقف ها به صورت معمول از پروفیل های فولادی که به صورت طاق ضربی هستند استفاده می شود. حتی بهره گیری از تیرچه و بلوک برای سقف ساختمان های آجری هم بسیار مناسب خواهد بود. توجه داشته باشید که ساختمان های آجری نباید بیش از ۴ طبقه باشد و برای مقابله با نیروهای جانبی باید از شناژ های روی کرسی چینی و زیر سقف ها استفاده کرده تا دیوارهای حمال در طبقات مختلف بر روی هم قرار گیرند.
ساختمان های چوبی
ساختمان های چوبی در مناطقی که چوب در دسترس بوده و دارای قیمت پایین تری می باشد بسیار پرکاربرد خواهد بود. البته از این نوع ساختمان ها در کشورهای خارجی ساخته و در کشور ایران به علت کمبود منابع کمتر از این نوع ساختمان ها دیده می شود.
اسکلت ساختمان های خشتی
اسکلت اصلی این نوع ساختمان ها از خشت خام و گل می باشد و نباید تعداد طبقات آن از یک بیشتر شود. توجه داشته باشید که ساختمان های خشتی در مقابل زلزله و همچنین سایر نیروهای جانبی مقاومتی نداشته و ساخت این نوع از ساختمان ها در مناطق زلزله خیز اصلا توصیه نمی شود.